اختلال حسی در اتیسم یک مشخصه رایج است که بر نحوه پردازش و پاسخ افراد به اطلاعات حسی تأثیر می گذارد. حساسیت ها و چالش های حسی می تواند فعالیت های روزمره را برای مبتلایان به اوتیسم چالش برانگیز کند. کاردرمانی (OT) نقشی حیاتی در کمک به افراد مبتلا به اوتیسم در مدیریت این چالش های حسی، بهبود کیفیت زندگی و تقویت استقلال بیشتر ایفا می‌کند.
اختلال حسی در اتیسم به مشکلاتی در پردازش محرک های حسی اشاره دارد که می تواند شامل صداها، نورها، بافت ها، بوها، مزه ها و حتی درد باشد. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است افزایش یا کاهش حساسیت به این محرک‌ها را تجربه کنند و درگیر شدن با جهان به شیوه‌ای معمولی را دشوار کند.
حساسیت بیش از حد (بیش از حد حسی): بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم حساسیت شدیدی نسبت به محرک های حسی دارند که می تواند منجر به اضافه بار حسی شود. به عنوان مثال، ممکن است تحت تأثیر نورهای روشن، صداهای بلند یا برخی بافت ها قرار گیرند. این می تواند منجر به اضطراب، پریشانی یا حتی فروپاشی شود. فعالیت های ساده، مانند رفتن به فروشگاه های خاص یا شرکت در جشن تولد، به دلیل این حساسیت های حسی می تواند غیرقابل تحمل شود.
حساسیت کم (کم حسی): از سوی دیگر، برخی از افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است کم حساس باشند، به این معنی که محرک های حسی خاصی را با همان شدت درک نمی کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است متوجه صدای آژیر بلند یا احساس درد ناشی از یک آسیب جزئی نشوند. در این موارد، افراد ممکن است در تلاش برای تحریک حواس خود به دنبال تجربیات حسی شدید، مانند چرخیدن یا لمس مکرر اشیاء خاص باشند.
تاثیر اختلال حسی در اتیسم
اختلالات حسی می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره افراد مبتلا به اوتیسم تأثیر بگذارد. آنها می توانند در یادگیری، تعاملات اجتماعی و خودتنظیمی اختلال ایجاد کنند. بیش از حد حسی یا عدم پاسخگویی می تواند تمرکز روی کارها، شرکت در مکالمات یا حتی قرارگیری در محیط های ساده را برای فرد مبتلا به اوتیسم دشوار کند.
ارتباطات و تعاملات اجتماعی: کودکان یا بزرگسالان با حساسیت های حسی ممکن است به دلیل ناراحتی خود از محرک های حسی از تعاملات اجتماعی اجتناب کنند یا با آن مبارزه کنند. به عنوان مثال، ممکن است از تماس چشمی اجتناب کنند، در برابر لمس شدن مقاومت کنند یا در محیط های شلوغ یا پر سر و صدا مضطرب شوند. این می تواند فرصت های ارتباط معنادار با دیگران را محدود کند.
وظایف و کارهای روزمره: کارهای اساسی مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن یا حمام کردن ممکن است به دلیل حساسیت های حسی چالش برانگیز شوند. به عنوان مثال، یک فرد ممکن است به دلیل مشکلات پردازش حسی از پوشیدن پارچه های خاصی امتناع کند، یا ممکن است به دلیل حساسیت بافتی در تحمل برخی غذاها مشکل داشته باشد.
تنظیم هیجانات: اضافه بار حسی نیز که یکی از انواع اختلال حسی در اتیسم است می تواند بر تنظیم هیجانات تأثیر بگذارد. هنگامی که یک فرد مبتلا به اوتیسم تحت تأثیر محرک های حسی قرار می گیرد، ممکن است رفتارهایی مانند عصبانیت، فروپاشی یا کناره گیری از خود نشان دهد. این بی نظمی عاطفی می تواند شرکت در مدرسه، کار یا فعالیت های تفریحی را برای آنها سخت کند.
نقش کاردرمانی در درمان اختلالات حسی
کاردرمانی یک رویکرد درمانی است که هدف آن کمک به افراد برای توسعه مهارت های مورد نیاز برای زندگی روزمره است. در مورد افراد مبتلا به اوتیسم، کاردرمانگران (OTs) با طراحی مداخلاتی که بر یکپارچگی حسی، خودتنظیمی و بهبود رفتارهای انطباقی تمرکز می‌کنند، به مسائل پردازش حسی رسیدگی می‌کنند.
درمان یکپارچگی حسی (SIT): یکی از رایج ترین تکنیک های مورد استفاده در کاردرمانی برای اختلال حسی در اتیسم، درمان یکپارچگی حسی (SIT) است. هدف این رویکرد کمک به افراد برای پردازش و پاسخگویی به اطلاعات حسی به روشی سازگارتر است. SIT شامل قرار دادن افراد در معرض تجربیات حسی مختلف به شیوه ای کنترل شده و تدریجی است. هدف این است که به آنها کمک کنیم تا در برابر محرک های حسی تحمل کنند و در نهایت به آنها پاسخ مناسب تری بدهند. به عنوان مثال، یک کاردرمانگر ممکن است از ترکیبی از فعالیت‌ها استفاده کند که شامل بافت‌ها، صداها و حرکات مختلف است. با گذشت زمان، درمانگر به فرد کمک می کند تا این تجربیات را مدیریت کند تا بتواند در موقعیت های روزمره راحت تر عمل کند.
ایجاد محیط‌های حسی دوستانه: کاردرمانگران همچنین با پیشنهاد تغییراتی در خانه، مدرسه یا محیط کار به افراد مبتلا به اوتیسم کمک می‌کنند تا آن را حسی‌پسندتر کنند. این ممکن است شامل استفاده از نور کم، کاهش سر و صدای پس زمینه یا ایجاد فضاهای آرام باشد که در صورت احساس خستگی، فرد بتواند در آنجا عقب نشینی کند. متخصصان کاردرمانی همچنین ممکن است استفاده از ابزارهایی مانند هدفون های کاهش دهنده نویز، پتوهای وزن دار یا اسباب بازی های فیجت را توصیه کنند.
سایر برنامه های کاردرمانی در درمان اختلال حسی در اتیسم
توسعه مهارت های خودتنظیمی: خودتنظیمی تمرکز مهمی در کاردرمانی برای افراد مبتلا به اوتیسم است. متخصصان کاردرمانی برای کمک به درمان اختلال حسی در اتیسم با افراد کار می کنند تا به آنها کمک کنند تشخیص دهند که چه زمانی تحت تأثیر محرک های حسی قرار می گیرند و راهبردهایی را به آنها آموزش می دهند تا خود را آرام کنند. این استراتژی ها ممکن است شامل تنفس عمیق، استفاده از وسایل کمک بصری آرام بخش، یا شرکت در فعالیت های فیزیکی خاص برای کمک به کاهش استرس باشد. با گذشت زمان، افراد مبتلا به اوتیسم می توانند یاد بگیرند که حساسیت های حسی خود را مدیریت کنند و مکانیسم های مقابله ای سالم تری ایجاد کنند.
تقویت مهارت های زندگی روزانه: کاردرمانگران همچنین بر بهبود مهارت های زندگی روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن، نظافت و توالت کردن تمرکز می کنند که می تواند تحت تأثیر اختلالات حسی قرار گیرد. با پرداختن به حساسیت‌های حسی در این زمینه‌ها، متخصصان کاردرمانی می‌تواند به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند تا در کارهای روزمره خود مستقل‌تر و کاربردی‌تر شوند. به عنوان مثال، اگر کودکی دارای حساسیت های لمسی است که پوشیدن لباس های خاص را دشوار می کند، یک کاردرمانگر ممکن است به او کمک کند تا به تدریج بافت های مختلف را تحمل کند.
آموزش والدین و مراقبان: یکی از جنبه های اساسی کاردرمانی اتیسم، مشارکت دادن والدین و مراقبان در فرآیند درمان است. متخصصان کاردرمانی آموزش هایی را در مورد مسائل پردازش حسی ارائه می دهند و به والدین می آموزند که چگونه استراتژی ها را در خانه اجرا کنند. این کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که تکنیک های درمانی به طور مداوم در زندگی روزمره تقویت می شوند، که برای پیشرفت بسیار مهم است.
سوالات متداول
درمان یکپارچگی حسی چیست و چگونه به افراد مبتلا به اختلال حسی در اتیسم کمک می کند؟ درمان یکپارچگی حسی یک رویکرد درمانی است که برای کمک به افراد مبتلا به اوتیسم در فرآیند پردازش و پاسخ به اطلاعات حسی طراحی شده است. با درگیر شدن در فعالیت های حسی مختلف، افراد به تدریج یاد می گیرند که محرک های حسی مختلف را تحمل کنند و تاثیر منفی اضافه بار حسی را کاهش دهند.
آیا کاردرمانی می تواند به کاهش حساسیت های حسی در اوتیسم کمک کند؟ بله، کاردرمانی می تواند با استفاده از مداخلات و استراتژی های هدفمند به کاهش حساسیت های حسی کمک کند. از طریق درمان مداوم، افراد می توانند یاد بگیرند که تجارب حسی خود را به طور مؤثرتری مدیریت کنند.
چه مدت طول می کشد تا درمان یکپارچگی حسی برای اختلال حسی در اتیسم نتایج را نشان دهد؟ مدت زمان لازم برای درمان یکپارچگی حسی برای نشان دادن نتایج بسته به نیازها و پیشرفت فرد متفاوت است. برخی ممکن است طی چند هفته شاهد بهبودی باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است برای دستیابی به تغییرات قابل توجه به چندین ماه درمان نیاز داشته باشند.
آیا تکنیک های خاصی در کاردرمانی برای اختلالات حسی مربوط به اوتیسم استفاده می شود؟ بله، تکنیک‌هایی مانند فشار عمیق، نوسان درمانی و بازی مبتنی بر حس معمولاً در کاردرمانی برای آسیب‌های حسی استفاده می‌شوند. هدف این رویکردها کمک به افراد برای پردازش اطلاعات حسی به روشی متعادل و قابل کنترل است.
