بازی درمانی در بیش فعالی یکی از تکنیک های موثر در مدیریت این اختلال شایع است که توسط متخصصان ما در مرکز خانه توانبخشی در شمال تهران ارائه می شود.
بیش فعالی، یکی از علائم اصلی اختلال نقص توجه – بیش فعالی (ADHD)، می تواند یک وضعیت چالش برانگیز برای کودکان باشد. آنها ممکن است در یک جا نشستن مشکل داشته باشند، مدام بی قراری کنند و در تمرکز روی کارها مشکل داشته باشند. این حرکت مداوم می تواند برای کودک و اطرافیانش چالش های زیادی را به همراه داشته باشد. بازی درمانی به عنوان یک ابزار قدرتمند در این سناریو ظاهر می شود و فضای امنی را برای کودکان فراهم می کند تا بتوانند خود را ابراز کنند، مکانیسم های مقابله ای را توسعه دهند و یاد بگیرند که بیش فعالی خود را مدیریت کنند.
بازی درمانی نوعی روان درمانی است که به طور خاص برای کودکان طراحی شده است. از زبان طبیعی بازی – دنیایی از رویدادهای ساختگی، عروسک ها، فیگورهای اکشن و بیان خلاقانه – برای رسیدگی به مشکلات احساسی و رفتاری استفاده می کند. در طول جلسات بازی درمانی، یک درمانگر آموزش دیده محیطی امن و حمایتی ایجاد می کند که در آن کودک رهبری را بر عهده می گیرد. درمانگر از انتخاب های کودک در موضوعات و فعالیت های بازی پیروی می کند و به او اجازه می دهد دنیای درونی خود را آزادانه بیان کند.
اهداف بازی درمانی در بیش فعالی
- بروز احساسات: بازی به کودکان اجازه می دهد تا احساسات دشواری را که ممکن است قادر به بیان کلامی آنها نباشند، کشف و کار کنند. ساختن یک برج از بلوک ها و خراب کردن آن ممکن است نشان دهنده ناامیدی از یک دانش آموز قلدر در حیاط مدرسه باشد.
- افزایش عزت نفس: با تسلط کودکان بر مهارت های جدید و بیان خلاقانه، اعتماد به نفس آنها افزایش می یابد.
- یادگیری مکانیسم های مقابله ای: درمانگران می توانند بازی ها و فعالیت هایی را معرفی کنند که تمرکز، نوبت گرفتن و کنترل تکانه را تشویق می کنند.
- ایجاد خودآگاهی: از طریق بازی، کودکان می توانند محرک ها و پیامدهای بیش فعالی خود را کشف کنند. به عنوان مثال، کودکی که سناریوی کلاسی را با عروسک‌ها بازسازی می‌کند ممکن است متوجه شود که چگونه حرکت مداوم آنها محیط یادگیری را مختل می‌کند. این خودآگاهی به آنها قدرت می‌دهد تا بر رفتار خود مالکیت داشته باشند.
- توسعه مهارت های تنظیم: بازی درمانگران می توانند فعالیت های آرام بخش مانند سینی شن درمانی یا تمرینات ساختمانی با مواد نرم را معرفی کنند. این فعالیت ها ورودی حسی را فراهم می کنند و به کودک کمک می کنند تا سطح انرژی خود را خود تنظیم کند.
- رشد مهارت های اجتماعی: بازی درمانی اغلب شامل تعامل اجتماعی با درمانگر یا عروسک ها می شود. این تعامل فرصت هایی را برای تمرین نوبت گیری، پیروی از قوانین و ابراز ناامیدی سازنده فراهم می کند.
تکنیک های بازی درمانی
بازی درمانی از تکنیک های مختلفی برای مقابله با بیش فعالی استفاده می کند. در اینجا چند رویکرد رایج وجود دارد:
- درمان سینی شنی: کودکان می توانند با استفاده از فیگورهای مینیاتوری صحنه هایی را در سینی ماسه بسازند. این به آنها اجازه می دهد تا احساسات و موقعیت های خود را به صورت نمادین کشف کنند.
- بازی‌های حرکتی: درمانگران ممکن است از بازی‌های حرکتی برای هدایت انرژی کودک و آموزش کنترل تکانه استفاده کنند.
- بازی عروسکی: استفاده از عروسک به کودکان این امکان را می دهد که احساسات سخت و موقعیت های اجتماعی را به طور غیر مستقیم بیان کنند و مهارت های ارتباطی را تقویت کنند.
- بازی روایی: پیروی از پیشگامی کودک در داستان‌گویی از طریق عروسک‌ها یا اکشن فیگورها به درمانگران این امکان را می‌دهد تا مکانیسم‌های مقابله و مهارت‌های اجتماعی را به آرامی وارد روایت کنند.
فواید بازی درمانی در بیش فعالی
تحقیقات نشان داده است که بازی درمانی می تواند ابزار موثری در مدیریت بیش فعالی در کودکان مبتلا به ADHD باشد. در اینجا برخی از مزایای کلیدی وجود دارد:
- کاهش بیش فعالی: مطالعات کاهش رفتارهای بیش فعالی را در کودکانی که در بازی درمانی شرکت می کنند نشان داده است.
- بهبود تنظیم عاطفی: کودکان یاد می گیرند که احساسات خود را به طور موثر شناسایی و مدیریت کنند که منجر به ناامیدی و طغیان کمتری می شود.
- تقویت مهارت‌های اجتماعی: بازی درمانی تعامل اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی را تقویت می‌کند و منجر به روابط بهتر با همسالان می‌شود.
- افزایش عزت نفس: همانطور که کودکان یاد می گیرند با بیش فعالی خود کنار بیایند، اعتماد به نفس و عزت نفس آنها بهبود می یابد.
