نارساخوانی یکی از انواع اختلالات یادگیری و یک بیماری عصبی است که در درجه اول بر توانایی فرد در خواندن، نوشتن و املا تاثیر می گذارد. این اختلال شایع به هوش مربوط نیست بلکه به تفاوت در ساختار و عملکرد مغز مربوط می شود. نارساخوانی می تواند با علائم مختلف ظاهر شود و اگر به درستی مورد توجه قرار نگیرد، می تواند به طور قابل توجهی بر تحصیل، شغل و زندگی روزمره تأثیر بگذارد. در اغلب موارد نارساخوانی در دوران کودکی و شروع مدرسه تشخیص داده می شود ، اما در برخی موارد این اختلال تا بزرگسالی تشخیص داده نشده و سبب بروز مشکلات تحصیلی و شغلی برای فرد می شود. کاردرمانی یکی از روشهای موثر در درمان و مدیریت نارساخوانی است که توسط متخصصان ما در بهترین کاردرمانی شمال تهران ارائه می شود.
نارساخوانی به عنوان یک مشکل یادگیری خاص (SpLD) طبقه بندی می شود، به این معنی که بر جنبه خاصی از یادگیری تأثیر می گذارد در حالی که سایر عملکردهای شناختی مشکلی نخواهد داشت. این اختلال یادگیری در درجه اول با مشکلاتی در پردازش واج شناختی همراه است، که شامل توانایی تشخیص و دستکاری صداها در کلمات است.
تحقیقات نشان می دهد که نارساخوانی با تفاوت در نحوه پردازش زبان نوشتاری و گفتاری مغز در ارتباط است. مطالعات تصویربرداری مغز نشان داده است که افراد مبتلا به نارساخوانی فعالیت کمتری در نواحی مسئول پردازش زبان، مانند لوب گیجگاهی و فرونتال نیمکره چپ نشان می دهند. این تغییرات منجر به چالش هایی در رمزگشایی کلمات می شود که یک مهارت اساسی برای خواندن روان است.
انواع نارساخوانی
واج شناختی – مشکل در شکستن کلمات به صداهای سازنده آنها، که منجر به مشکلاتی در رمزگشایی کلمات ناآشنا می شود.
سطحی – با تشخیص کلمات از طریق بینایی، به ویژه آنهایی که املای نامنظم دارند، مبارزه می کند.
نقص نامگذاری سریع – چالش هایی در بازیابی سریع و شفاهی کلمات، که منجر به مشکلات آهسته خواندن و درک مطلب می شود.
با نقص مضاعف – ترکیبی از مشکلات واج شناختی و نامگذاری سریع، که خواندن و پردازش زبان را به طور قابل توجهی دشوارتر می کند.
بینایی – مشکل در پردازش اطلاعات بصری مربوط به حروف و کلمات، که منجر به معکوس شدن حروف یا به هم ریختگی کلمات می شود.
علائم و نشانه ها
علائم نارساخوانی می تواند بین افراد متفاوت باشد و بسته به سن، شدت و عوامل دیگر ممکن است متفاوت باشد.
علائم اولیه دوران کودکی
تاخیر در رشد گفتار – کودکان مبتلا به نارساخوانی ممکن است دیرتر از همسالان خود شروع به صحبت کنند یا با تلفظ مشکل داشته باشند.
مشکل در یادگیری کلمات جدید – واژگان محدود و مشکل در به خاطر سپردن کلمات می تواند یک نشانه اولیه باشد.
مشکلات مربوط به قافیه – با تشخیص یا ایجاد کلمات قافیه مبارزه می کند، که می تواند بر آگاهی واج شناختی تأثیر بگذارد.
دشواری پیروی از دستورالعمل ها – دستورالعمل های چند مرحله ای ممکن است گیج کننده یا به خاطر سپردن سخت باشد.
مشکل در یادگیری الفبا – تشخیص حروف و مرتبط کردن آنها با صداها می تواند به ویژه چالش برانگیز باشد.
علائم سن مدرسه
خواندن آهسته و نادرست – مشکل در رمزگشایی کلمات، که اغلب منجر به کندی سرعت خواندن و خطاهای مکرر می شود.
مهارت‌های املایی ضعیف – کلمات ممکن است اشتباه املایی داشته باشند و الگوهای املایی رایج ممکن است حفظ نشوند.
حروف و کلمات گیج کننده – معکوس کردن حروف (مانند “b” و “d”) یا مخلوط کردن کلمات مشابه (مانند “بود” و “دی”).
مبارزه با نوشتن – دست خط ممکن است نامرتب باشد و ایجاد جملات منسجم می تواند دشوار باشد.
مشکل توالی – برای مرتب کردن اطلاعات به ترتیب، مانند روزهای هفته یا اعداد در یک دنباله، مشکل دارد.
اجتناب از فعالیت های خواندن – کودکان مبتلا به نارساخوانی ممکن است احساس ناامیدی کنند و از خواندن با صدای بلند یا مستقل اجتناب کنند.
مشکلات حافظه کوتاه مدت – مشکل در به خاطر سپردن دستورالعمل ها، واژگان جدید یا حتی کارهای روزمره.
علائم نوجوانان و بزرگسالان
مشکل در خواندن با صدای بلند – ممکن است کلمات اشتباه خوانده شوند یا نادیده گرفته شوند و خواندن ممکن است روان نباشد.
بیان نوشتاری ضعیف – با دستور زبان، علائم نگارشی و سازماندهی افکار در نوشتن مبارزه می کند.
یادداشت برداری و کپی آهسته – نوشتن از روی تخته یا گوش دادن در حین یادداشت برداری می تواند چالش برانگیز باشد.
تلفظ اشتباه کلمات – حتی کلمات آشنا ممکن است اشتباه تلفظ شوند یا با کلمات مشابه اشتباه گرفته شوند.
مبارزه با مدیریت زمان – مشکلات در پیگیری قرار ملاقات ها، ضرب الاجل ها، یا برنامه ریزی وظایف.
عزت نفس پایین و اضطراب – ناامیدی از وظایف تحصیلی می تواند منجر به عدم اعتماد به نفس و بی میلی به شرکت در فعالیت های مرتبط با خواندن شود.
عوارض نارساخوانی
1. مشکلات تحصیلی
یکی از فوری ترین و آشکارترین عوارض نارساخوانی، چالشی است که در محیط های آموزشی ایجاد می کند. افراد مبتلا به نارساخوانی ممکن است با موارد زیر دست و پنجه نرم کنند:
- درک مطلب – مشکل در رمزگشایی کلمات می تواند سرعت خواندن را کاهش دهد و درک متون را چالش برانگیزتر کند.
- املا و نوشتن – غلط املایی مکرر و مشکل در ساختار جملات می تواند ارتباط نوشتاری را مختل کند.
- یادداشت برداری و سازماندهی – پردازش و ثبت اطلاعات به طور موثر می تواند دشوار باشد و منجر به شکاف در یادگیری شود.
- این مبارزات تحصیلی ممکن است منجر به نمرات پایین تر، ناامیدی و کاهش احتمال ادامه تحصیلات عالی شود.
2. اثرات عاطفی و روانی
چالش‌هایی که افراد مبتلا به نارساخوانی با آنها مواجه هستند، می‌تواند به پریشانی عاطفی کمک کند، از جمله:
- عزت نفس پایین – کشمکش های مکرر در خواندن و نوشتن ممکن است باعث شود افراد نسبت به همسالان خود کمتر احساس توانایی کنند.
- اضطراب و استرس – فشار برای عملکرد تحصیلی یا برآورده کردن انتظارات می تواند باعث استرس شدید شود.
- افسردگی – مشکلات مداوم و بازخورد منفی معلمان یا همسالان می تواند منجر به احساس ناامیدی شود.
- بدون حمایت مناسب، این اثرات روانی می‌توانند تا بزرگسالی باقی بمانند و بر اعتماد به نفس در زندگی حرفه‌ای و شخصی تأثیر بگذارند.
3. چالش های اجتماعی
نارساخوانی می تواند بر تعاملات و روابط اجتماعی به دلایل زیر تأثیر بگذارد:
- مشکل در برقراری ارتباط کلامی – مشکل در پردازش سریع زبان ممکن است منجر به تردید در هنگام صحبت شود.
- اجتناب از فعالیت‌های مرتبط با خواندن – ترس از خجالت ممکن است باعث شود افراد از موقعیت‌هایی که نیاز به خواندن با صدای بلند دارند کناره‌گیری کنند.
- سوء تفاهم های همسالان – دوستان یا همکلاسی ها ممکن است افراد نارساخوان را تنبل یا بی توجه تفسیر کنند که منجر به انزوای اجتماعی می شود.
- این موانع اجتماعی می تواند به تنهایی و مشکلات در ایجاد روابط کمک کند.
دیگر عوارض
4. محدودیت های شغلی
بزرگسالان مبتلا به نارساخوانی ممکن است در محل کار با موانعی مواجه شوند، به ویژه در مشاغلی که نیاز به خواندن، نوشتن یا پردازش سریع اطلاعات دارند. چالش ها عبارتند از:
- درگیری با ارتباطات نوشتاری – نوشتن گزارش، ایمیل یا خواندن دستورالعمل‌ها می‌تواند زمان‌بر باشد.
- سرعت کار آهسته تر – کارهایی که شامل مطالعه می شود ممکن است طولانی تر شود و منجر به مشکلات در رعایت ضرب الاجل شود.
- فرصت های شغلی محدود – برخی از مسیرهای شغلی، مانند حقوق یا دانشگاه، ممکن است به دلیل وابستگی شدید به خواندن و نوشتن، کمتر در دسترس باشند.
5. تأثیر بر زندگی روزمره
نارساخوانی همچنین می تواند در کارهای روزمره تداخل ایجاد کند، مانند:
- پیروی از دستورالعمل های مکتوب – درک راهنماها، علائم یا فرم ها می تواند چالش برانگیز باشد.
- مدیریت زمان – سازماندهی وظایف و حفظ برنامه ها می تواند دشوارتر باشد.
- مدیریت مالی – خواندن و درک اسناد مالی، مانند صورت‌حساب‌های بانکی و قراردادها، ممکن است به تلاش بیشتری نیاز داشته باشد.
6. خطر مشکلات یادگیری ثانویه
اگر نارساخوانی به درستی پشتیبانی نشود، ممکن است افراد با مشکلات یادگیری بیشتری مواجه شوند، مانند:
- مسائل توجه – مبارزه با خواندن ممکن است منجر به عدم درگیری شود، که ممکن است با اختلالات کمبود توجه اشتباه گرفته شود.
- مشکلات حافظه – حفظ اطلاعات، به ویژه به صورت مکتوب، می تواند سخت تر باشد و بر کارایی یادگیری تأثیر بگذارد.
درمان و مدیریت نارساخوانی
برنامه های سوادآموزی ساختاریافته
این برنامه‌ها به افراد کمک می‌کنند تا کلمات را به اجزای کوچک‌تر تقسیم کنند و تسلط املایی و خواندن را بهبود بخشند.
آموزش آواشناسی صریح
از آنجایی که نارساخوانی اغلب شامل مشکلات آگاهی واجی است، تمرینات هدفمند با تمرکز بر تشخیص و دستکاری صداهای درون کلمات ضروری است. این شامل فعالیت های قافیه، تقسیم بندی هجا، و تمرین های ترکیب واج است.
تدریس خصوصی یک به یک یا گروهی کوچک
متخصصان کاردرمانی در درمان نارساخوانی می‌توانند آموزش‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای ارائه دهند که مهارت‌های سوادآموزی را با سرعت فرد تقویت می‌کند.
فناوری کمکی برای یادگیری
نرم افزار تبدیل متن به گفتار با خواندن متن با صدای بلند به افراد مبتلا به نارساخوانی کمک می کند و به آنها امکان می دهد اطلاعات را راحت تر پردازش کنند.
ابزارهای گفتار به متن به افراد این امکان را می دهد که افکار خود را به جای مبارزه با نوشتن دیکته کنند.
مشاوره و درمان
نارساخوانی می تواند منجر به اضطراب، ناامیدی یا اعتماد به نفس پایین شود. کار با روانشناس یا درمانگری که مشکلات یادگیری را درک می کند می تواند به افراد در مدیریت استرس و ایجاد استراتژی های مقابله ای کمک کند.
گروه های پشتیبانی همتایان
مشارکت در گروه‌های حمایت از نارساخوانی می‌تواند اطمینان عاطفی ایجاد کند و به افراد اجازه دهد تا تجربیات و استراتژی‌های خود را به اشتراک بگذارند.
کلمات مرتبط :
درمان نارساخوانی – درمان اختلالات یادگیری – کاردرمانی برای اختلالات یادگیری – کاردرمانی برای اختلال خواندن – کاردرمانی در جردن – کاردرمانی در میرداماد
