افسردگی در افراد مسن یک عارضه نسبتا رایج است که اغلب نادیده گرفته می شود. افسردگی یک بیماری پزشکی جدی است که می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما در افراد مسن شکل منحصر به فردی دارد. افسردگی در سالمندان می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد و حتی خطرات سلامتی را به همراه داشته باشد.
افسردگی به طور عجیبی در میان افراد مسن شایع است. مطالعات نشان می‌دهد که بیش از 1 نفر از هر 10 نفر بالای 65 سال افسردگی را تجربه می‌کنند، و این تعداد برای کسانی که در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند حتی بیشتر می‌شود، بطوری که از هر ۱۰ سالمند ساکن خانه سالمندان بطور مکیانگین ۳ سالمند با درجاتی از افسردگی روبرو است.
با وجود اینکه شیوع افسردگی در سنین سالمندی بسیار زیادی است ، اما معمولا تشخیص داده نمی شوند که دلایل مختلفی برای آن وجود دارد از جمله :
تشخیص نادرست علائم: افسردگی در افراد مسن می تواند متفاوت از افراد جوان ظاهر شود. غم و اندوه، یکی از علائم بارز افسردگی در بزرگسالان جوان تر، ممکن است در افراد مسن کمتر برجسته باشد. در عوض، ممکن است شکایات فیزیکی مانند خستگی، مشکلات خواب یا تغییر در اشتها را نشان دهند. اینها را می توان به راحتی به عنوان نشانه های پیری یا شرایط پزشکی اشتباه تعبیر کرد.
انگ: ممکن است یک انگ اجتماعی در مورد مسائل مربوط به سلامت روان وجود داشته باشد، به ویژه در میان نسل های قدیمی تر. این امر ارتباط باز در مورد افسردگی و درخواست کمک را از بین می برد.
نگرانی های سلامت جسمانی: بسیاری از افراد مسن ، مبتلا به بیماری های مزمن همچون آرتروز ، دیابت و … هستند که این شرایط می تواند منجر به پوشیده شدن علائم افسردگی شود.
در مرکز نگهداری روزانه سالمندان از متدهای گروه درمانی، بازی درمانی ، هنردرمانی و موسیقی درمانی برای بهبود مشکلات سالمندان عزیز از جمله کنترل افسردگی استفاده می شود.
علائم افسردگی در افراد مسن
در حالی که غم و اندوه می تواند نشانه مهمی برای تشخیص افسردگی سالمندان در نظر گرفته شود ، علائم دیگری نیز وجود دارد که باید به آن ها توجه شود از جمله :
علائم عاطفی:
- احساس پوچی، ناامیدی یا بی ارزشی مداوم
- از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
- تحریک پذیری، اضطراب یا بی قراری
- مشکل در تجربه لذت (آنهدونیا)
- احساس گناه و بی ارزشی
- گریه و بغض بی دلیل
علائم فیزیکی:
- تغییر در اشتها یا وزن (کاهش یا افزایش وزن قابل توجه)
- مشکل در خواب (بی خوابی) یا خواب زیاد (هیپرخوابی)
- خستگی و کمبود انرژی
- کندی گفتار یا حرکات (عقب‌افتادگی روانی حرکتی)
- احساس درد و ناراحتی بدون بدون علت فیزیکی مشخص
- کاهش میل جنسی
علائم شناختی:
- مشکل در تمرکز، به خاطر سپردن چیزها یا تصمیم گیری
- احساس بی ارزشی یا درماندگی
علائم رفتاری:
- گوشه گیری و انزوای اجتماعی
- افزایش وابستگی به دیگران
- افکار یا برنامه های خودکشی (نشانه ای که نیاز به توجه فوری دارد)
علل و عوامل خطر
عوامل متعددی می تواند در ایجاد افسردگی در افراد مسن نقش داشته باشد. در حالی که علت دقیق اغلب ترکیبی از این موارد است، درک آنها می تواند به شناسایی افراد در معرض خطر کمک کند:
- از دست دادن: زندگی در سال های طولانی اغلب با از دست دادن عزیزان، توانایی های فیزیکی، استقلال یا احساس هدف همراه است. این از دست دادن ها می تواند باعث غم و اندوه شود و به احساس انزوا و تنهایی منجر شود.
- مشکلات سلامتی: شرایط سلامت مزمن مانند بیماری قلبی، دیابت یا درد مزمن نه تنها می تواند فعالیت بدنی را محدود کند، بلکه بر خلق و خو و عزت نفس تأثیر منفی می گذارد.
- عوارض جانبی داروها: برخی از داروهایی که برای درمان بیماری های مختلف در سالمندان استفاده می شوند، می توانند افسردگی را به عنوان یک عارضه جانبی به همراه داشته باشند.
- انزوای اجتماعی: محدودیت تحرک، بازنشستگی یا مشکلات دیگر می تواند منجر به انزوای اجتماعی شود که یک عامل خطر شناخته شده برای افسردگی است.
- نگرانی های مالی: ناامنی مالی می تواند یک عامل استرس زا باشد که بر سلامت روانی و جسمی تأثیر می گذارد.
- وضعیت زندگی: زندگی به تنهایی یا در یک محیط ناامن می تواند به احساس آسیب پذیری و تنهایی منجر شود.
- تحرک محدود: محدودیت‌های فیزیکی می‌تواند مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و سرگرمی‌ها را محدود کند و منجر به کسالت، احساس از دست دادن کنترل و در نهایت افسردگی شود.
- سابقه افسردگی در گذشته: کسانی که در دوران کودکی یا جوانی افسردگی را تجربه کرده اند، احتمال بیشتری دارد که در اواخر زندگی دوباره به افسردگی مبتلا شوند.
روشهای درمان افسردگی در افراد مسن
خوشبختانه افسردگی در سالمندان بسیار قابل درمان است. در اینجا چند روش درمانی موثر وجود دارد:
روان درمانی: درمانهای روانشناسی، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، می تواند به افراد کمک کند تا الگوهای افکار منفی را شناسایی و تغییر دهند و مهارت های مقابله ای را برای مدیریت علائم ایجاد کنند.
دارو: داروهای ضد افسردگی می توانند در درمان افسردگی بسیار موثر باشند، به ویژه هنگامی که با روان درمانی ترکیب شوند. ضروری است در مورد عوارض جانبی احتمالی با پزشک صحبت کنید و دارو و دوز مناسب را پیدا کنید.
درمان تشنج الکتریکی (ECT): این درمان ممکن است زمانی در نظر گرفته شود که سایر روش ها موفقیت آمیز نبوده باشند، به ویژه در موارد افسردگی شدید.
تغییرات سبک زندگی: ورزش منظم، عادات غذایی سالم و حفظ ارتباطات اجتماعی می تواند به طور قابل توجهی خلق و خو و رفاه کلی را بهبود بخشد.
نور درمانی: قرار گرفتن در معرض نور شدید می تواند به ویژه برای کسانی که فصل را تجربه می کنند مفید باشد.
