سکته مغزی یک بیماری جدی تهدید کننده زندگی است و زمانی رخ می دهد که جریان خون بخشی از مغز به دلایل متوقف یا دچار اختلال شود.
سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و اقدامات درمانی باید در کمترین زمان ممکن برای بیمار شروع شود چراکه هر چه درمان سریع تر آغاز شود خطر آسیب کمتری نیز وجود خواهد داشت.
اقدامات توانبخشی پس از این عارضه مغزی کمک زیادی به درمان و تخفیف عوارض ایجاد شده و بازیابی توانایی های فرد بیمار خواهد کرد.
علائم سکته مغزی
ممکن است صورت از یک طرف افتاده باشد، ممکن است فرد نتواند لبخند بزند یا یک طرف صورت دچار ضعف و بی حسی شده باشد.
ناتوانی در بلند کردن و حرکت دادن دستها برای بالا بردن به سر و حفظ دست ها در بالای سر به دلیل ضعف و بی حسی می توانند نشان دهنده بروز سکته باشد.
گفتار غیرواضح و بروز لکنت ناگهانی نیز از علائم شایع این عارضه مغزی هستند ، در برخی موارد این علائم خفیف و در برخی بیماران بحدی شدید هستند که فرد توانایی صحبت کردن را از دست می دهد.
اختلال بلع و ناتوانی در نوشیدن مایعات نیز از علائم و عوارض این وضعیت است.
سردرد و سرگیجه ناگهانی و بدون علت نیز می توانند نشان دهنده بروز آسیب مغزی باشند.
دلایل سکته مغزی
مانند همه اندام ها، مغز نیز برای عملکرد صحیح به اکسیژن و مواد مغذی تامین شده توسط خون نیاز دارد.
اگر جریان خون محدود یا متوقف شود، سلول های مغز شروع به مردن می کنند. این می تواند منجر به آسیب مغزی، ناتوانی و احتمالاً مرگ شود.
انواع سکته مغزی
- ایسکمیک – که در آن جریان خون به دلیل لخته شدن خون متوقف می شود که 85٪ از کل موارد را تشکیل می دهد
- هموراژیک – جایی که رگ خونی ضعیفی که مغز را تامین می کند می ترکد
- همچنین یک عارضه مرتبط به نام حمله ایسکمیک گذرا (TIA) وجود دارد که در آن خون رسانی به مغز به طور موقت قطع می شود.
برخی شرایط خطر ابتلا به این عارضه مغزی را افزایش می دهند، از جمله:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- مشکلات قلبی کنترل نشده
- اضافه وزن
- سبک زندگی کم تحرک
- دیابت
درمان سکته مغزی
درمان بستگی به نوع سکته دارد، از جمله اینکه کدام قسمت از مغز تحت تأثیر قرار گرفته و چه چیزی باعث آن شده است.
سکته مغزی در فاز حاد معمولا با دارو کنترل و درمان می شود که شامل داروهایی برای جلوگیری و حل کردن لخته های خون، کاهش فشار خون و کاهش سطح کلسترول است.
در برخی موارد، برای از بین بردن لخته های خون و درمان تورم مغز و کاهش خطر خونریزی بیشتر نیاز به جراحی است.
توانبخشی پس از سکته مغزی
افرادی که از این عارضه مغزی جان سالم به در می برند اغلب با مشکلات طولانی مدت ناشی از آسیب مغزی مواجه می شوند.
برخی از افراد قبل از اینکه بتوانند استقلال قبلی خود را بازیابی کنند، به دوره طولانی توانبخشی نیاز دارند، در حالی که بسیاری از آنها هرگز به طور کامل بهبود نمی یابند و پس از سکته نیاز به حمایت مداوم دارند.
فیزیوتراپی ، کاردرمانی و گفتاردرمانی بخش مهمی از برنامه توانبخشی پس از سکته مغزی هستند که به بازیابی توانایی های بیمار ، کاهش مشکلات وی و افزایش استقلال او در انجام فعالیت های روزمره کمک می کنند.
کاردرمانی به بیمار در انجام فعالیت هایی که قبل از سکته برای بیمار راحت بودند مانند غذا خوردن ، لباس پوشیدن و بطور کلی انجام امور شخصی خود کمک می کند تا بیمار بتواند به بالاترین حد استقلال در انجام این فعالیت ها برسد. کاردرمانی توانمندی های بیماران پس از این عارضه مغزی را افزایش می دهد تا آن ها بتوانند بر چالش های پس از سکته غلبه کنند.
همانطور که گفته شد مشکلات گفتاری و اختلال بلع نیز از علائم و عوارض سکته هستند که با گفتاردرمانی می توان به درمان آن ها کمک کرد.
متخصصان ما در مرکز توانبخشی خانه توانبخشی در جردن خدمات تخصصی کاردرمانی و گفتاردرمانی پس از سکته مغزی را بر اساس متدهای درمانی روز دنیا ارائه می دهند.